PLAJ VOLEYBOLU
Plaj voleybolu kumun üzerinde oynanan popüler bir takım oyunu/sporudur. Dünyanın pek çok ülkesinde kums, doğal ya da yapay kumsallarda sahada çıplak ayakla oynanır. Voleybolda bir takımda 6 kişi bulunurken plaj voleybolunda 2 kişilik takımlar karşılaşır. Her yarı sahanın boyu 8 metredir (voleybolda 9 metre). Kurallar ve düzende de farklılıklar vardır.
Tarihi
Güney Kaliforniya'da popüler olmadan önce, ilk kez Hawai Dirsekli Kano Kulübü (Outrigger Canoe Club) tarafından Honolulu, Waikiki plajlarında oynandığı kaydedilmiştir.[1] Dalga olmadığı için sörf yapamayan, sıkılan sörfçüler tarafından 6 kişiyle oynanmıştır. En ünlü ve eski oyuncusu, Su Adamı lakabıyla, Duke Kahanamoku'dur.[2] 1920 yılında Santa Monica, Kaliforniya'da deniz üstünde oluşturulan kum adacıklarında plaj voleybolu için alanlar ayrılmıştır. Plaj kulüpleri kurulmuştur. 1924 yılında kulüpler arası organizasyonla ilk plaj voleybol turnuvası tertip edilmiştir. İlk önceleri 6 kişiyle dışarıda oynanan voleybol gibi oynanmıştır. 1930 yılı yaz ayında Pablo lakaplı Paul Johnson 6 kişi bulamadığı için 4 kişiyle oynamayı denemiş ve böylece modern iki kişilik plaj voleybolu kuralı gelişmiştir.[3] 1996 yaz olimpiyatlarında (Atlanta, Amerika) ilk kez oynanarak olimpiyat dalı olmuştur.
Türkiyede Plaj Voleybolu
1989 yılının yaz aylarında üç milli voleybolcu olan Dünya Baltacıoğlu, Metin Görgün ve Kenan Bengü İtalya’da bir Beach Volley turnuvasına davet edilirler. O zamanlar turnuvaların bazıları iki kişiyle bazılarıda üç kişiyle oynanırdı. Gittikleri turnuva üçer kişilik takımlardan oluşmaktaydı. Yakın arkadaşları Hakan Yavuz’u da antrenör olarak yanlarına alan bu üç arkadaş gezi amacıyla gittikleri ve ilk defa katıldıkları bu beach volley turnuvasında beklemedikleri bir başarı elde ederek üçüncü olurlar ve İtalyan’ların da takdirini kazandıkları bu turnuva sonrasında Türkiye’ye dönerler.
Döndükten sonra bu üç oyuncunun ve Ahmet Gülüm’ünde bulunduğu bir sohbet toplantısında turnuvadan bahsederler. Konuşma zamanla bu tip bir organizasyonu neden bizde yapmıyoruz sorusunu ortaya çıkarır. Üç tarafı denizlerle çevrili, beş altı aylık yaz sezonu olan, turistik gelişimi giderek artan ülkemizde böyle bir organizasyonun yapılabileceği kararına varırlar. Ve derhal böyle bir organizasyonun nasıl yapılabileceği üzerine çalışmalara başlarlar. Yurt dışı organizasyonlar, yurt içinde yapılan diğer organizasyonlar ve sponsor arayışları sonucunda start verilir. Ancak ortada yaptıkları bir örnek yoktur. Firmalar beach volley’in ne olduğunu bilmemektedir. Görsel ve show yanı reklam için çok iyi kullanılabilecek bu sporu firmaların anlayabilmesi biraz zaman alır. Ayrıca yer sorunları vardır. İlk turnuva masraflar açısından İstanbul’da olmalıdır. Ama nerede ve nasıl. İşte bu sırada Dünya Baltacıoğlu’nun liseden arkadaşı olan Mete Eyilik dört gençin bu heyecanı karşısında ailesine ait olan Ataköy Demirköy Otelinin (Ataköy Galleria yanı) kullanılmayan plajını kendilerine tahsis eder. Yurt dışından gelecek sporcuların konaklama ihtiyaçlarını da otel içinde çözer. Böylece diğer sponsorların ve Mete Eyilik’in destekleriyle 13-14-15 Temmuz 1990 tarihinde ilk organize beach volley turnuvası üçer kişilik takımlarla ve uluslararası bir turnuva olarak yapılır.
Organize edilen bu turnuva ilk defa yapılmasına rağmen çok başarılı oldu. İnsanların beach volley olayını görmeleri, seyirci potansiyelinin yükselmesi ve sponsorların destekleriyle beach volley büyük bir atılım içine girdi. Bu hızlı gelişimle gb/net firmasının 1994 ve 1995 yıllarında düzenlediği turnuva sayısı dokuza kadar yükseldi. Uluslararası turnuvaların yanında şöhretler, gençler turnuvaları da organize edildi.
1996 yılından sonra Uluslararası Voleybol Federasyonu’nun (FIVB) bütün dünya da hızla gelişen beach volley’i kontrol altına almak için koyduğu yaptırımlar uluslararası turnuvaların yapılmasını güçleştirdi. Turnuva başına ödenmesi gereken paralar maliyetleri arttırdığından gb/net firması da yerli turnuvalara yönelerek Türkiye serileri oluşturmaya başladı. Bu tarihten günümüze kadar olan turnuvalar Türkiye serisi olarak gerçekleştirildi ve beş ayaktan oluştu.
Ancak Türkiye’de de beach volley’in gelişmiş olduğunu tüm dünya’ya duyurmak gerekiyordu. gb/net firmasının 1995 senesinde yapılan Avrupa Şampiyonası organize etme isteği dikkate alınmamıştı. Bunun üzerine gb/net Dünya Şampiyonası organize etmek isteğiyle FIVB’ye başvurdu. Önceleri tereddütlü bakılan bu isteğe daha sonra olumlu yanıt geldi. Alt yapısı ve Belediye hizmetleriyle beach volley’e büyük yatırım yapan Alanya bu iş için çok elverişliydi. Hem Alanya Belediyesi hem de FIVB ile yapılan temaslar sonucunda FIVB gözlemcisini Türkiye’ye gönderdi. Yaptıkları incelemeler sonucunda Türkiye’nin bu organizasyonu yapabileceğine karar verdiler. Ve gb/net firmasının ilk Dünya Şampiyonası organize etme hayali gerçek oldu.
1996 yılında başarıyla gerçekleştirilen bu Dünya Şampiyonasından sonra FIVB, 1997 yılında All Sports firmasıyla ve 1998 yılında da Voleybol Federasyonu işbirliği ile Dünya Şampiyonasının bir ayağını Alanya’da gerçekleştirdi. Beach Volley’in bu hızlı gelişimi sırasında gb/net firmasının dışında da çeşitli yerel organizasyonlar yapıldı. Bartın, Zonguldak, Sakarya, Diyarbakır gibi illerimizde ve belki de bilemediğimiz pek çok ilde turnuvalar yapıldı. 1996 yılından sonra da Epirden beach volley adı altında eski volleybol antrenörlerinden Hasan Epirden çeşitli beach volley organizasyonları yaptı. Ancak bunlar bugünkü Voleybol Federasyonu beach volley sınıflandırmasına göre C tipi turnuvalardı.
1999 yılında ekonomik kriz sebebiyle All Sposrts Organization Beach Volley organizasyonlarına ara vermek zorunda kaldı.
All Sports Organization, 2000 ve 2001 senelerinde Efes Light’ın ana sponsorluğunda hem A(profesyonel) hem C (halk) tipi olmak üzere, Akdeniz ve Ege sahillerinde birçok plajda Beach Volley turnuvaları düzenledi. Halka yönelik turnuvalar düzenlememizin asıl amacı, Beach Volley’in herkes tarafından oynanabileceğini göstermek, turizm ve deniz cenneti olan Türkiye’de bu spor dalının, yaz ayları boyunca en önemli spor dalı olmasına katkı sağlamaktı.
All Sports Organization, 2002 senesinde yine Efes Light ana sponsorluğunda Türkiye serisi turnuvaları gerçekleştirildi. Efes Light’ın yanı sıra Lady Speed Stick sponsorluğunda, sadece bayanlar kategorisinde “Lady Speed Stick Bayanlar Turnuvası” düzenlendi.
Türkiye’de ilk defa Beach Volley CEV Alanya OPEN (Avrupa Şampiyonası) hem erkek hem bayan kategorilerinde Alanya’da yapıldı. Daha önceki yıllarda FIVB (Dünya Şampiyonası) organizasyonlarından deneyimli olan All Sports Organization bu uluslar arası organizasyon için CEV’den (Avrupa Voleybol Konfederasyonu) tam not aldı.
2002 senesinde ayrıca, All Sports Organization Efes Light Beach Volley Kervanı adı altında, tatil beldelerinde halka Beach Volley’i sevdirmek ve genç sporcu yetiştirmek amacıyla bir organizasyon daha yapıldı. Dönüşümlü olarak 32 bayan sporcunun katılımıyla Alanya’dan Erdek’e kadar Akdeniz ve Ege sahil beldelerinde 5000 km’ye yakın yol yaparak gerçekleşen bu organizasyon, yalnız Beach Volley ile ilgili değil, animasyon ve dans grubunun plaj oyunları ve bar aktiviteleriyle gittiği yörelere heyecan ve eğlence katmıştır.
